Prawdziwy MES

Prawdziwy MES

Optymalne wykorzystanie mocy produkcyjnych, opłacalność produkcji krótkoseryjnej, lepsza odpowiedź na potrzeby klientów — to cele przedsiębiorstwa produkcyjnego, działającego zgodnie z ideą Przemysłu 4.0. Połączenie świata rzeczywistego (maszyn produkcyjnych) ze światem wirtualnym (technologii informacyjnej), jest możliwe m.in. dzięki systemom ERP i MES. Pierwszy pozwala zarządzać przedsiębiorstwem, drugi jest łącznikiem między światem maszyn i systemów biznesowych.

Z roku na rok rośnie potrzeba coraz większej integracji maszyn, ludzi i systemów nie tylko w ramach jednej organizacji, ale również w ramach całego, szeroko rozumianego łańcucha dostaw. Wymaga to od producentów i dostawców systemów MES spojrzenia na zagadnienie w szerszym kontekście. Konieczna jest coraz większa otwartość na integrację rozwiązań zarówno w sferze technicznej – urządzenia, systemy – jak i w sferze organizacyjnej – zapewnienie łatwego dostępu do informacji istotnych z punktu widzenia naszych dostawców lub klientów.

Samodzielny system MES czy moduł w ERP?

Niełatwo udzielić na to pytanie odpowiedzi. System klasy ERP pozwala zarządzać przedsiębiorstwem, MES z kolei pełni funkcję łącznika między światem maszyn i systemów biznesowych. Wybór rozwiązań w dużej mierze uzależniony jest od struktury firmy, a powinien być zawsze uzależniony od konkretnego przypadku i okoliczności. Dlatego potrzebna jest dogłębna analiza przedsiębiorstwa i jego bieżącej sytuacji. Od czego zacząć i co brać pod uwagę? Przede wszystkim potrzeby przedsiębiorstwa – bieżące i potencjalne. Następnie analizujemy funkcjonalności, jakie są oferowane przez dostawcę systemu (jednego bądź drugiego), a także uwarunkowania związane z integracją - koszty unifikacji systemu i czas wdrożenia. Oczywiście mogą wystąpić inne, dodatkowe elementy, które należy rozważyć. Jednak wydaje się, że te wymienione wcześniej powinny być analizowane każdorazowo.

Bliskość produkcji

MES pozwala na dotrzymanie tempa zmieniającym się wymaganiom odbiorców. Jest to możliwe przede wszystkim dzięki zbieraniu w czasie rzeczywistym danych, które pochodzą wprost z maszyn. Te informacje są niezwykle wartościowe, ze względu na wysoki poziom szczegółowości. A to umożliwia szybką identyfikację potencjalnych problemów oraz aktywne działania skutkujące podniesieniem jakości produkcji, oraz obniżaniem kosztów. Jednak nie tylko. System pozwala także kontrolować przebieg procesów produkcyjnych i weryfikacji ich zgodności ze specyfikacją technologiczną i jakościową, a także reagować na zmiany zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji. Wdrożenie zaawansowanego systemu wspierającego produkcję pozwala lepiej wykorzystać kapitał przedsiębiorstwa poprzez np. zastosowanie analiz porównawczych.

Na produkcję: biegiem, marsz!

Rozwiązania, jakie posiadają MES-y, mają zastosowanie praktycznie niezależnie od środowiska produkcyjnego. Inaczej mogą być jedynie rozłożone akcenty na poszczególne funkcjonalności. Warto tu posłużyć się przykładem. W przypadku środowiska produkcyjnego, gdzie mamy do czynienia z małym asortymentem wyrobów, relatywnie prostymi i stałymi procesami wytwarzania oraz partiami produkcyjnymi o wysokim wolumenie, istotne będą dane o wydajności procesu, parametrach jego przebiegu i odchyleniach od normy. Takim przykładem jest wdrożenie systemu Impuls w OSM Piątnica. Proces produkcji w Spółdzielni jest w pełni zautomatyzowany i sterowany komputerowo, począwszy od zwiezienia mleka, którego próby są automatycznie pobierane od dostawców, a dane o nich cyfrowo przekazane z odbiorów do systemu rozliczenia skupu surowca. Nad całością obiegu surowca czuwa automatyczny system myjący i dezynfekujący wszystkie urządzenia w cyklu produkcyjnym. Oprogramowanie firmy BPSC dla Spółdzielni zostało tak opracowane, aby w przyszłości móc, po niewielkich modyfikacjach, zarządzać pracą robotów.

W przypadku środowiska produkcyjnego, które charakteryzuje się wysokim poziomem indywidualizacji wyrobów i niskimi wolumenami produkcji, bardzo istotna jest m.in. łatwość w dostępie do dokumentacji, zdolność procesów do adaptacji czy też automatyzacja w obszarze przezbrojenia maszyn. Doskonałą ilustracją jest produkcja w firmie Agmar SA, która dostarcza systemy obudów metalowych. Z racji specyfiki produktu, proces wytwarzania w mieleckim przedsiębiorstwie ulega częstym modyfikacjom projektowym i odbywa się w krótkich seriach. Wdrożenie oprogramowania klasy MES, którego dostawcą jest BPSC, pozwoliło usprawnić proces indywidualizacji produkcji i utrzymać wysoki poziom rentowności przy niskim wolumenie wytwarzanych dóbr.

Analityka dla zaawansowanych

Jednym z głównych pytań, jakie pojawia się w kontekście systemów MES, jest to, jak radzą sobie one z analityką dużych zbiorów danych z maszyn? Czym innym jest analiza danych i trendów w dłuższych okresach, a czym innym jest analiza danych na potrzeby realizacji bieżących zadań związanych z produkcją i utrzymaniem ruchu. Oczywiście te pierwsze wymagają analizy dużej ilości danych i służą wyciąganiu wniosków raczej przez osoby zarządzające. Nie ma potrzeby ich przetwarzania na bieżąco. Tego typu analizy można wykonywać, korzystając z funkcjonalności systemu ERP lub też wykorzystać dedykowane narzędzia do analizy danych.

Jeżeli chodzi o analizy danych, które są wykorzystywane podczas produkcji przez operatorów lub brygadzistów (np. bieżące wskaźniki dotyczące wydajności, efektywności lub jakości), to tego typu rozwiązania są oferowane w ramach systemów MES. Nie wymagają one obróbki relatywnie dużych ilości danych, co pozwala na wysoki poziom ich dostępności i aktualności.

Adam Stańczyk
Product Owner obszaru Produkcja, BPSC